De vakanties waren voorbij. De kinderen waren weer naar school. Het was rustig in ons mooie haventje. De passantenplaatsen werden nu bezet door jachtjes met vaak een grijze bemanning. Ome Arie zat van zijn pijp en de rust te genieten, toen ik mijn scootertje achter ons bankje zette. Het was heerlijk weer na enige zeer warme dagen. Ideaal weer om van onze pijpjes te genieten, want er stond ook weinig wind. In de haven gebeurde weinig. Achter ons gebeurde weinig. Slechts wat vrachtwagens die de restaurantjes aan de haven kwamen bevoorraden. We verveelden ons een beetje. “Zou juffrouw Jet (zie verhalen van vorig jaar) nog eens langskomen?” Ome Arie raadde mijn gedachten. Ik trok mijn schouders op. Haar komst zou wel voor wat broodnodige reuring kunnen zorgen. Achter ons stopte een racefiets. “Ha, die ome Arie!”, klonk het joviaal. De aangesprokene keek verbaasd om. Het was zwager Boudewijn. Hij stapte van zijn snel uitziende fiets, zette zijn calimero-helm af en stapte met een klik-klakkend geluid van zijn speciale fietsschoenen op ons af. Hij ging tussen ons in zitten. Het zweet droop van zijn kop. “Zitten is het nieuwe roken!” zei hij. “Ik houd het liever bij het oude roken!”, antwoordde ome Arie. Ik knikte instemmend. De wielrenner duldde echter geen tegenspraak: “Vanmorgen stond nog in de krant, dat bewegen het middel is om dementie te voorkomen!” Hij keek ons beurtelings aan teneinde te controleren of deze ernstige boodschap wel tot ons doordrong. Wij reageerden niet. “Behalve fietsen ga ik ook nog iedere dag zwemmen!” Hij rekte zich triomfantelijk uit. “En ik zie er toch nog goed uit, toch, heren?” Wij durfden hem niet tegen te spreken. Ome Arie wees op zijn eigen minder sportieve fiets: “Ik fiets ook nog…” De sportieveling keek minachtend naar de elektrische fiets van mijn vriend. “Wat zie ik onder die bagagedrager? Accuutje?” De boodschap was duidelijk. En mijn scootertje was zeker geen afdoend wapen tegen de dementie. “Ik ben ook ooit gaan zwemmen om wat aan mijn conditie te doen!”, zei ome Arie. Zowel Boudewijn als ik keken verbaasd zijn kant op. “Maar dat was geen succes…” Hij stampte de tabak in zijn pijp aan met een speciaal pijpenstampertje. “Ik had speciaal een ruime zwembroek gekocht, want ik gebruik iets in mijn ondergoed tegen het nalekken. Dat hebben oude mannen nou eenmaal!” Ik keek hem verbaasd aan. Hij knipoogde. “En ik heb altijd geleerd, dat je niet in het zwembad mag plassen, dus ik had dat ook in mijn zwembroek…” We begrepen hem. Hij stak zijn gedoofde pijp weer aan. “Dat was geen goed idee, want toen ik het water uitkwam, hing die zwembroek op mijn knieën en het zwembad moest worden bijgevuld!” Ik schoot in de lach. Zwager Boudewijn stond op, deed zijn helm op en stapte op zijn fiets met de woorden: “Neem een ander in de maling!”

Welgemutst stalde ik mijn scootertje achter ons bankje aan het haventje van ons mooie dorp. Van ome Arie nog geen spoor. Ik pakte mijn pijp en tabak. Het was druk bij de passantensteiger. Een paar pompeuze motorboten lagen zich klaar te maken voor vertrek. ‘Zeker lotto-winnaars’, grapte ik in mezelf. De schippers stonden als echte stuurlui bovenop hun ‘flying bridge’ aanwijzingen te geven aan hun, uit louter vrouwen bestaande, bemanning. Één hunner was duidelijk niet erg tevreden over het losgooien van de trossen door een blonde dame: “Je mot dat touw niet op de steiger gooien, trut, dat motten we meenemen!” Gezien haar reactie was de toon was gezet voor een gezellig dagje varen. Als beste stuurman aan de wal glimlachte ik, terwijl ik mijn pijp opstak. Achter me zette ome Arie zijn elektrische fiets neer. “Goeiemorgen”, bromde hij, duidelijk uit zijn hum. Ik groette terug. Hij stopte zijn pijp. Ik werd nieuwsgierig naar de reden van zijn slechte humeur: “Slechte dag, ome Arie?” Hij stak met een norse kop zijn pijp aan. Even was het stil. De lotto-miljonairs verlieten langzaam de haven. Op het Spui gingen ze vol gas bakboord-uit, tegen de stroom in, richting Haringvliet. Van getijtafels hadden ze waarschijnlijk nooit gehoord, want wanneer ze een paar uurtjes gewacht hadden, hadden ze veel brandstof kunnen besparen met de stroom de goede kant op. Maar ze hadden vast geld genoeg voor brandstof. Ome Arie had weinig oog voor zijn omgeving. Hij blies een boos wolkje uit en zuchtte: “Woorden gehad met Riek,” mompelde hij. Ik keek vragend zijn kant op. Weer kwam er een nijdig wolkje uit zijn mond: “Het wc-papier was op!” Ik knikte. Een goede reden om chagrijnig te worden, maar reden voor een conflict?: “Was ze daar boos over?” vroeg ik. Hij gromde: “Ze was niet thuis!” Ik begreep hem even niet. “Daarom had ik geen keus!” Nu begreep ik er nog minder van. “Ik moest toch wat?” De wanhoop van het moment was voelbaar. “Dus heb ik mijn kont afgeveegd met blaadjes van de scheurkalender!” Ik schoot in de lach: “Inderdaad een voor de hand liggende oplossing, ome Arie! Maar toch geen reden voor ruzie?” De oude baas gromde wat onverstaanbaars. Ik verstond hem niet. “Wat zeg je?” “Toen ze thuiskwam en naar het toilet ging, hoorde ik haar mopperen. Ze was boos, omdat ik een week vooruit gescheurd had, in plaats van een week achteruit!” Hij blies een wolkje uit. “De moppen van vorige week had ze al gelezen!” Hij keek mijn kant op: “Ze heeft natuurlijk wel gelijk, maar in mijn hoge nood had ik daar even niet aan gedacht!” Hij keek schuldig: “Nu mist ze de moppen tot begin augustus. Heb ik mijn kont mee afgeveegd!” Ik schoot in de lach, waarop hij zuinig mee lachte.

Nu de ergste warmte weer voorbij was, trof ik ome Arie weer op zijn vertrouwde plek op ‘ons’ bankje aan het pittoreske haventje van ons dorp. Hij zat met zijn pet op de ‘tevreden’-stand zijn pijpje te stoppen. Het had ‘s ochtends nog geregend en de lucht rook heerlijk fris. Er lagen wat passanten in de haven. De uitbaters van de terrasjes op de kade waren druk doende met het bedienen van gasten. Uit een protserig jacht klonk muziek, maar gelukkig niet erg hard. Ik ging naast mijn vriend zitten, groette hem en pakte mijn lievelings-pijp. (Inderdaad, de ene pijp rookt beter dan de andere!) Het was bewolkt met af en toe een zonnetje. We staken onze pijpjes aan De wind deed de rook als een dun wit streepje opzij vliegen. We waren tevreden tot onze rust ruw verstoord werd door het koebelgeluid van het mobieltje van ome Arie. Onze gepensioneerde veeboer wist redelijk snel zijn telefoontje ergens uit een zak te toveren. Tot mijn verbazing nam hij met een geroutineerd gebaar op: “Arie!” Meer niet. Alleen maar: “Arie!” Ik vond het wel amusant. Hij hoorde de beller geduldig aan, knikte af en toe, beantwoordde, zo te horen allerlei vragen (“78 jaar” “getrouwd” “traplopen gaat moeilijk, vooral voor mijn vrouw”), knikte weer, zei af en toe: “ja” of “inderdaad” en sloot met een vriendelijk “Goedemiddag!” het gesprek af. Hij stak zijn inmiddels gedoofde pijp weer op. Ik keek nieuwsgierig zijn kant op. Hij had een brede grijns op zijn gezicht. “Die dame heeft me al zo vaak gebeld, dat ik haar nu maar haar zin heb gegeven..” Mijn gezicht was nog een groot vraagteken. “Ze komt vrijblijvend bij ons langs om een offerte te maken voor een traplift!” Ik schoot nu ook in de lach: “Maar, ome Arie, je woont in een appartement. Je hebt helemaal geen trap!” De oude baas keek mijn kant op: “Daar heeft ze niet naar gevraagd…” Vervolgens keek hij weer voor zich uit, blies een wolkje uit en mompelde: “Dan moeten ze maar gewoon met rust laten, wanneer ik dat vraag!”

Het was donderdagmiddag. Ik reed met mijn gouden koets langs het haventje van ons mooie dorp. Het water stond hoog; de bootjes keken parmantig over de kade. Als altijd remde ik af om te kijken of de sluisdeuren de toegang tot de haven afsloten. De rode lichten naast de uitgang naar het Spui brandden, maar de rechter deur stond nog half open. Nieuwsgierig stalde ik mijn vervoer achter de Gebo en liep naar ons bankje. Toen viel me pas op, dat Ome Arie daar ook zat, diep ineengedoken in zijn jas. Ik herkende hem eigenlijk pas, toen ik een rooksliertje uit dat hoopje ellende zag komen. Want dat was het: een hoopje ellende. Niet de altijd zo fiere gestalte met de pet stevig op de kop met grijze krullen. Nee, de pet stond op half zeven. Ik begreep, dat er iets niet pluis was. Zwijgend ging ik naast hem zitten en diepte mijn pijp uit mijn broekzak. De oude baas keek even opzij en liet me begaan. Ik stopte mijn rookwortel en wachtte rustig af. Het duurde even, maar uiteindelijk verklaarde hij zijn stemming kort en bondig nader: “Vrouwen!” Ik knikte begrijpend, maar dan in algemene zin. Hij rookte verder. Ik rookte verder. De rechter sluisdeur ging nu verder dicht. Ome Arie klopte zijn pijp uit. Hij zat er dus al een tijdje. Tot mijn verbazing pakte hij uit zijn linker jaszak zijn reservepijp en begon deze te stoppen. Een apart fenomeen, want pijprokers roken doorgaans geen ketting. Er moest echt wel iets aan de hand zijn. “Truus?”, vroeg ik slechts, heel voorzichtig. Hij knikte. “Een geweldige vrouw, echt waar!”, zei hij, “maar wel een vrouw…” Ik keek hem even aan: “Woorden gehad?” Ik vermeed doelbewust de termen ‘ruzie’ of ‘bonje’. Hij knikte. “Waarover?”, vroeg ik, ietwat twijfelend, als ervaringsdeskundige. “Geen idee…” was het door mij reeds verwachte antwoord. We namen simultaan een stevige trek aan onze pijp. “Ik heb werkelijk geen idee!” Ik knikte wederom begrijpend. “Ik kwam gewoon thuis nadat ik naar de sigarenboer was geweest en zei alleen, dat het me verbaasde dat diens winkeltje op donderdagmiddag gesloten was!” Dat klopte, ook ik had opgemerkt, dat onze ‘dealer’ afwezig was. Ik besloot de opmerking “Hij zal toch niet ziek zijn?” nu maar even voor me te houden, daar ik zijn verhaal niet wilde onderbreken. De juiste keuze. “Krijg ik als antwoord: ‘En dat is míjn schuld, zeker!?’” Hij trok zijn schouders op en keek mijn kant op. Ik zei, om zijn verhaal weer op gang te helpen: “Háár schuld!?” en trok ook solidair mijn schouders op. “Dat vroeg ik dus ook!”, antwoordde ome Arie, “Maar daardoor werd het alleen maar erger. Volgens mijn lief hoefde ik vanwege een dichte sigarenboer tegen haar toch niet chagrijnig te doen? Mijn antwoord, dat ik verdorie (nette vertaling van de redactie) ‘vanwege een dichte sigarenboer’ helemáál niet chagrijnig tegen haar had gedaan, maakte het er niet beter op.” Hij zakte weer in elkaar: “Uiteindelijk kreeg ik het verwijt, dat ik meer van mijn pijp dan van haar hield. Daarop probeerde ik de boel nog te redden door grappig te antwoorden, dat ik meer aan haar verslaafd was dan aan mijn pijp, maar dat was niet handig. ‘Dus je ziet mij als een verslaving!?’ En dikke tranen natuurlijk, toen ik hasr niet mocht troosten ben ik maar even weggegaan”. Ik knikte. Grappig proberen te zijn in dergelijke situaties loopt meestal fout af. De oude veeboer zuchtte: “Vrouwen hebben soms een aparte manier van denken.” Ik begreep hem. “Een kennis van me noemt dat femalosofie” Ome Arie keek me vragend aan. “Vrouwenfilosofie!”, verduidelijkte ik, “Ik heb dat niet bedacht en als het wel zo was, zou ik het nooit durven toegeven!” Ik rookte een wolkje en vervolgde: “want dan zou ik daar geheid bonje, eh, woorden over krijgen!” We rookten verder zwijgend ons pijpje. Eenmaal uitgerookt stond ome Arie op. “Bloemen kopen?”, vroeg ik. “Bloemen kopen!”, knikte hij.

De ochtend na de pasen scooterde ik welgemutst door de gezelligheid van onze paasbrunch van tweede paasdag naar ons haventje. Ome Arie zat al op ‘ons’ bankje zijn pijp te stoppen. Het eerste wat me opviel waren zijn klompen. Die waren beschilderd met bontgekleurde eieren. Ik schoot in de lach: “Speciale Paasklompen, ome Arie?” kon ik niet laten te plaagvragen. De oude veehouder glimlachte een beetje als een gepensioneerde veeboer met kiespijn: “Een klein misverstandje met mijn kleindochters, meneer Ype!” Hij stak zijn pijp op en blies een O-tje de lucht in. “Ze vroegen of ze eieren mochten verven voor de Pasen.” Ik keek vragend. Hij vervolgde: “Dus ik vroeg: ‘wat willen jullie dan schilderen?’ Zij antwoordden: ‘klompen’. Ik zag geen kwaad in het idee om afbeeldingen van klompen op eieren te schilderen, maar zij schilderden vervolgens eieren op mijn klompen. En dat aan onze eigen keukentafel onder de bezielende leiding van mijn lieve echtgenote Truus!” Ik lachte nu hardop: “En die zei er niks van?” Ome Arie schudde zijn grijze kop: “Nee! Ze zei: ‘Je vond het toch goed!?’” Hij bekeek zijn klompen nog eens: “Eigenlijk hebben die meiden het best mooi gedaan!” Hij was trots op zijn kleinkinderen, niet alleen vanwege hun schilderkunst, maar vooral, omdat ze hadden bewezen creatief te kunnen denken. En dat is heel bijzonder.

Het was koud. We zaten in onze dikke jassen gedoken met bevende vingers onze pijpjes te stoppen. Het haventje lag in een soort winterslaap voor ons. We hadden wel uitzicht op het Spui, want de deuren stonden sinds een paar dagen weer open. Het water stroomde zo te zien amper. Gezien de waterstand was het mogelijk bijna hoogwater of zojuist hoogwater geweest. We staken vrijwel simultaan onze pijpjes aan. Grote rookwolken trokken langzaam van ons bankje in zuidelijke richting, als gevolg van de zachte noordenwind. Achter ons stopte een kinderbakfiets. Het was weer kleine Arie, die er door zijn moeder uit geholpen werd. “Opa Arie, ik moet even snel een boodschapje voor, eh, vanavond, snapt u?” Ze keek veelbetekenend naar het mannetje, dat inmiddels weer diep in zijn gameboy (of zoiets) verzonken was. Opa Arie knikte begrijpend. De Sinterklaastijd is uiterst vermoeiend en gecompliceerd door alle geheimzinnigheid, die nou eenmaal bij de leugen hoort. De moeder verdween snel richting winkelstraat. Opa Arie keek vertederd naar zijn kleinzoon en wilde zijn arm om het ventje heen slaan, maar daar was onze gameboy even niet van gediend: “Opa-ha, nu even niet, ik kom zo bij u!” De aangesprokene trok direct zijn arm terug en keek mij een beetje hulpeloos aan. Ik trok begrijpend mijn schouders op. Zo zaten we een tijdje, totdat de kleine Arie zijn rechter vuistje balde met een verheugd :”yesss!” Vervolgens legde hij zijn electronisch vermaak even terzijde en vlijde zich tegen zijn opa aan, die nu wel zijn arm om het mannetje mocht slaan. Het zag er vredig en gelukkig uit. “De deuren van de haven zijn gelukkig weer open…” zuchtte de kleine Arie. “Ze waren gelukkig ook open, toen Sinterklaas aankwam in ons dorp…” antwoordde de oude Arie. “ Toen was het wel belangrijk!” Het kleine ventje kroop nog wat dichter tegen zijn opa aan: “Maar morgen moeten de deuren van de haven ook open zijn, hoor, opa!” Hij keek zijn grootvader even aan; “Want dan komt de stoomboot Sinterklaas toch wel weer ophalen?” Opa Arie keek mij even aan en antwoordde een beetje aarzelend: “…eh, ja, natuurlijk, want hij moet samen met de Pieten natuurlijk wel weer terug naar Spanje!” Dat antwoord leek bevredigend. Het was even stil. “Niet alle Pieten gaan mee terug hoor, opa!” Er stond ons een grote openbaring te wachten; “Er waren bij ons op school zeker twee nep-pieten: Juf Petra en juf Colette. Die deden net of ze ook Piet waren, maar die moeten morgen weer gewoon les geven voor groep 6 en groep 7!” Hij leek het totaal niet vreemd te vinden. Hij pakte zijn gameboy weer en zuchtte: “Ik hoop wel, dat die sluisdeuren open blijven, zodat die stoomboot er in kan om Sinterklaas weer op te halen, want ik ben nu wel lang genoeg lief geweest!” Terwijl wij moeite hadden onze lach in te houden, zat hij weer met een verbeten blik zijn spel te spelen.

De stijging van de zeespiegel nam ook voor ons dorp verontrustende vormen aan. De sluisdeuren, welke ons dienden te behoeden voor de gevolgen van de klimaatverandering, bleven in onze ogen ongewoon lang dicht. Twee rode lichten markeerden de geslotenheid van onze haven. “Of zouden de deuren dicht zijn, omdat ze tegenwoordig op afstand bediend worden?”, vroeg ome Arie zich hardop af. Inderdaad was dit sinds een jaar het geval. Vroeger bediende de eigenaar van de watersportwinkel vlak naast de uitgang van de haven de vloedkering-deuren. Met de hand, wanneer hij zag of vermoedde, dat het hoogwater wellicht té hoog zou worden. Maar nu werd onze veiligheid op afstand gewaarborgd via sensoren en camera’s.

De watersportwinkel was inmiddels gesloten, net als de zeilmaker, die daar ooit naast zat. “Ach, de tijd staat niet stil!” gemeenplaatste ome Arie. Ik knikte. We rookten ons pijpje met uitzicht op het ook door die dichte deuren intieme haventje.

Achter ons kraakten de remmen van een kinderbakfiets. Een gehaaste moeder stapte af en hielp een klein bakkenistje uit te stappen. “Opa Arie, zou u even op kleine Arie willen letten?” Ze duwde een brildragend ventje van een jaar of zeven richting mijn bankgenoot met de woorden: “Jij blijft heel even bij je opa, ik ben zo terug!”, en vóór de oppasser ‘nee’ had kunnen zeggen, beende ze richting winkelstraat. De kinderbakfiets liet ze ook aan onze zorg over. Het mannetje ging op het bankje tussen ons in zitten, volledig geobsedeerd door het één of andere beeldschermpje. Opa Arie keek me een tikkie verontschuldigend aan. Ik kon wel om zijn ietwat ongemakkelijke houding lachen. Hij deed wel zijn best: “Leuk spel?” Het mannetje keek licht verstoord op en knikte. Maar de afleiding bleek fataal voor het verloop van zijn spel. “Opa Arieeèe!”, klonk het verontwaardigd. De stoor-opa keek erg ongelukkig. Het gevolg was wel, dat de gamer even tijd had voor zijn omgeving. “Waarom is die deur dicht?” Een klein vingertje priemde in de richting van de sluisdeuren. Ome Arie blies een wolkje rook uit: “Om ons te beschermen tegen het hoge water!” Het antwoord moest even bezinken. “Het is natuurlijk wel jammer, dat dat nodig is…”, vervolgde de oude baas. “Dat komt allemaal door het stijgen van de Spui-spiegel!” Het ventje keek vragend: “Is dat hetzelfde als het stijgen van de zeespiegel?” Verbazingwekkend wat die gastjes allemaal oppikken. Ome Arie knikte: “En dat is zelfs op korte termijn heel zorgelijk voor onze kinderen en kleinkinderen, zoals jij!” Het gezicht van kleine Arie was nu één groot vraagteken. Opa Arie trok bedachtzaam aan zijn pijp. “Want nu kan de stoomboot van Sinterklaas niet naar binnen…” De boodschap kwam hard aan. Gelukkig kwam net zijn moeder er weer aan, want het huilen stond de wijsneus nader dan het lachen. Maar opa Arie kreeg spijt: “Maar ik heb gehoord, dat ze speciaal voor de Sint zaterdag de deur even op een kiertje open doen!” Dat hielp. Gerustgesteld klom het ventje weer in de bakfiets en begon daar maar weer aan hetzelfde level van zijn spelletje.